در این مقاله از برخی نشانه ها که پیش از ظهور حضرت قائم (ع) تحقق می یابد ، سخن می گوییم .
نشانه هائی همچون فراگیر شدن فساد و ستم در تمام زمین و گسترش فحشا و گردنکشی و دگرگونیهای آسمانی و قحط شدید و جنگهای خونین که دو سوم از ساکنان روی زمین را در کام خود فرو می برد ، و ظهور کسی که دجال خوانده می شود و مردم را به باطل دعوت می کند و آنها نیز به گرد وی جمع می شوند و بالاخره ادعای بعضی که می گویند او مصلح اکبر است و سپس ناکامی او در متحقق ساختن مدعایش . ما در ذکر این نشانه ها به استناد روایاتی که از پیامبر گرامی و ائمه اطهار (ع) تکیه می کنیم .

1. رسول خدا (ص) فرمود :
«مهدی این امت از ماست ، هنگامی که هرج و مرج دنیا را فراگیر و فتنه ها آشکار گردند و راهها نا امن شود و برخی از مردم بر برخی دیگر هجوم برند . پس بزرگ به کوچک رحم نکند و کوچک بزرگ را احترام نکند در این هنگام خداوند مهدی ما را مبعوث فرماید . او نهمین کس از فرزندان حسین (ع) است . دژهای ضلالت و دلهای بی خبر را بگشاید ، در آخر الزمان به کار دین پردازد چنانکه من در اول الزمان بدان پرداختم ، زمین را از عدل و داد پر کند ، چنانکه از ظلم و بیداد پر شده باشد».

2. همچنین پیامبر گرامی در حدیثی طولانی که آن را از امام علی (ع) نقل کرده است فرمود : «سپس ندایی برخیزد که از دور شنیده شود چنانکه از نزدیک شنیده می شود این ندا رحمت است بر مومنان و عذاب است بر کافران . (امام گوید) : پرسیدم : این ندا چیست؟ فرمود : سه نداست در ماه رجب نخستین آنها این است : لعنت خدا بر ستمگران . و دومی این است : نزدیک شونده نزدیک شد و سومی این است : پیکر آشکاری را با طلیعه خورشید می بینند (که می گوید) : هان که فلانی مبعوث شد و نسب او را تا علی ذکر می کند . هلاک ستمگران در این روز است و در این هنگام گشایش حاصل می شود . عرض کردم : ای رسول خدا! پس از من چند امام خواهد بود ؟ فرمود (ع) : پس از حسین 9 امام که نهمین آنان قائم ایشان است».


3. در حدیث دیگری از رسول خدا (ص) نقل است که فرمود : عرض کردم ای خدای من و سرورم ! چه وقت مهدی ظهور خواهد کرد ؟
خداوند وحی فرمود :
« این امر هنگامی روی دهد که علم کنار رود و جهل آشکار گردد ، قاریان (قرآن) فزون شوند و عمل به آن اندک شود . کشتار زیاد شود و فقیهان هدایتگر کم شوند ، و فقیهان گمراه و خائنان زیاد شوند ، شاعران فراوان گردند ، امت تو قبرهایشان را مسجد گیرند.( مقصود عبادت اشخاص است که شرک به خداست و ربطی به تقرب به خدا از طریق توسل به قبول صالحان که سنت اسلام و مسلمین از آغاز بر آن است ، ندارد ) مصحفها و مسجدها زیور و زینت داده شوند (مقصود از زیور و زینت دادن مصحفها و مساجد این است که مسلمان به هنگام ظهور تنها به مظاهر توجه دارند نه به حقایق و محتواها) ، ستم و تباهی فزونی گیرد ، نیرنگ آشکار شود و کار امت بدان وابسته شود ، نهی از معروف شود و مردان به مردان و زنان به زنان اکتفا ورزند ، امیران کافر باشند و دوستانشان فاجر و یارانشان ستمگر ، و صاحبنظرانشان فاسقان . در این هنگام سه نشانه پدید خواهد آمد . خسوفی در مشرق و خسوفی در مغرب و خسوفی در جزیره العرب . و نیز در بصره به دست یکی از افراد نسل تو که زنگیان او را پیروی می کنند ، خرابی پدید آید . و مردی از تبار حسین به علی خروج می کند ، و دجال ظاهر می شود ، از مشرق از سجستان ، خروج می کند و سفیانی ظاهر می شود».

4. آن حضرت در حدیثی در این باره نیز می فرماید :
«به خاطر داشته باش ... علامت ظهور حجت این است که چون مردم نماز را میراندند و امانت را ضایع کردند و دروغ را روا شمردند و ربا خوردند و رشوه ستاندند و ساختمانها را محکم ساختند و دین را به دنیا فروختند ، سفیهان و نابخردان را به کار گرفتند و با زنان رایزنی کردند ، پیوندهای خویش را قطع کردند‌ ، پیرو هواها شدند‌ ، و خونها را کوچک شمردند ...
... حلم ، ضعف باشد و ستمگری فخر ، امیران فاجر باشند و وزیران ستمگر ، کارگزاران قوم خائنان باشند و قاریان فاسقان ، گواهی به ناحق آشکار گردد و گناه و تباهی و بهتان و گناه و طغیان فزونی پذیرد ، و مصحفها و مسجدها زینت و زیرو داده شوند و مناره ها بلند ساخته شود‌ ، و اشرار قدردانی شوند ‌، وصف بندیهای بسیاری می شود ، تمایلات مختلف شوند ، و پیمانها زیر پا نهاده شوند ،‌ و آنچه وعده داده شده نزدیک شود ، زنان به خاطر حرص به دنیا با شوهرانشان در تجارت مشارکت کنند و بانگ فاسقان بلندی گیرد ، و سخن آنان اطاعت شود ، و رهبر قوم پست ترین آنها باشد ، و از ترس شر گنهکار از او بترسند و پرهیز کنند ، و دروغگو را تصدیق نمایند و خائن را امین شمارند ، و اسباب و آلات موسیقی فراهم کنند ، و آخر این امت اول آن را نفرین فرستد ، زنان خود را همانند مردان سازند و مردان به زنان همانند شوند ، و شاهد ، بی آنکه از او شهادتی خواسته باشند گواهی دهد ، و برای غیر دین به تفقه بپردازد ، و کار دنیا بر آخرت ترجیح داده شود ، و پوست میش بر گرگها بپوشانند حال آنکه دلهایشان بویناک تر از مردار باشد ، در این هنگام است الوحی الوحی ، العجل العجل . در آن روز بهترین خانه ها بیت المقدس خواهد بود و بر مردم زمانی خواهد آمد که هر کس آرزو می کند ، ای کاش او هم یکی از ساکنان بیت المقدس بود».

5. آن حضرت همچنین در این باره فرمود :
«خروج قائم را ده علامت باشد ، نخستین آنها شکافتن پرچمها و کوچه های کوفه ، و تعطیلی مسجدها ، و نرفتن حاجیان به حج ، و خسف و قذف در خراسان ، و طلوع ستاره دنباله دار ، و نزدیک شدن ستارگان ، و هرج و مرج ، و قتل و غارت . اینها ده نشانه اند . از یک نشانه تا نشانه دیگر شگفتی است . پس چون نشانه ها تمام و کامل گردند قائم ما قیام خواهد کرد».

6. امام حسین (ع) فرمود :
«چون دیدید منادی از مشرق سه یا هفت روز ندا در داد ، منتظر فرج آل محمد (ص) باشید ان شاءالله منادی از آسمان به نام مهدی بانگ می زند . ندای او از مشرق و مغرب شنیده می شود و هیچ کس خواب نمی ماند جز اینکه بیدار می شد و هیچ کس ایستاده نیست مگر آنکه می نشیند و کسی نشسته جز آنکه هراسان به پا بر می خیزد . پس خدا بیامرزد کسی را که این صدا را بشنود و آن را پاسخ گوید . زیرا صدای اول ، صدای جبرئیل روح الامین است».

7. در حدیثی از رسول خدا (ص) نقل شده است که فرمود :
«سلمان! سوگند به آن که جانم به دست اوست هنگام ظهور چیزی از مشرق و چیزی از مغرب آورده شود . پس وای بر ناتوانان امتم از شر آنها و وای بر ایشان از عذاب خدا . به کوچک رحم نمی کنند و بزرگ را پاس نمی دارند و از گنهکار جلوگیری نمی کنند ، کالبدشان کالبد آدمیان است و دلهایشان دلهای شیاطین ...»
سپس فرمود :
« ... اندک نمی پاید تا آنکه زمین از بسیاری باریدن باران بر آن (گل) و سست می شود همه خیال می کنند این امر حادثه ای است مربوط به همان ناحیه خودشان پس در میان مردم خویش درنگ می کنند و زمین پاره های جگر خویش را به سوی آنان پرتاب می کند . فرمود : یعنی طلا و نقره را . سپس با دست خویش به ستونها اشاره فرمود و گفت : مثل این . در این روز نه طلا سود می بخشد و نه سیم و این معنی قول خداوند است که فرمود : «همانا نشانه های آن فرارسید». (منتخب الاثر، ص 434)

8. از امام عسکری (ع) نقل است که فرمود :
«مهدی ظاهر نشود مگر بر ترس شدید و زمین لرزه و فتنه ای که به مردم می رسد و پیش از این طاعون است و شمشیری که جدا کننده میان عرب است ، و (در گرفتن) اختلاف شدید بین مردم ، و پراکندگی در دینشان و دگرگونی در حالشان ، (تا آنجا که) فرد هر بام و شام به خاطر ستیزه گریهای مردم و خوردن آنها (حق) یکدیگر را تمنای مردن می کند . خروج او (مهدی «عج») موقعی است که (مردم) از گشایش ، ناامید و مایوس باشند . پس خوشا به حال آن که مهدی را درک کرد و از یارانش شد و وای و بس وای بر آن که با او و فرمانش راه مخالفت پیشه کرد». (منتخب الاثر ، ص 434)

9. از امام صادق (ع) نقل است که فرمود : «پیش از قیام قائم پنج نشانه باشد : یمانی ، سفیانی ، منادی که از آسمان ندا می دهد ، خس در بیداء ، و کشته شدن نفس زکیه . فرمود: بین (قیام) قائم آل محمد و کشته شدن نفس زکیه جز پانزده روز فاصله نباشد». (منتخب الاثر ، ص 349)
همان امام (ع) در حدیث دیگری فرماید :
«پنج روز اول از ماه رمضان ، پیش از قیام قائم ، خورشید می گیرد». (منتخب الاثر ، ص 349)

علاوه بر آنچه گفته شد نشانه های بسیار دیگری نیز ذکر شده که به خاطر وجود تشابه میان آنها و روایاتی که بیان گردید ، به همین مقدار بسنده کردیم . از امام صادق (ع) نقل کرده اند که فرمود :
« کوفه از وجود مومنان خالی شود ، علم و دانش از آن رخت بربسته و نهان شود چنانکه مار در سوراخش پنهان می گردد ، سپس عدم و دانش در دیاری که قم نامیده می شود آشکار می شود و این شهر، معدن علم و فضل می گردد تا زمانی که در زمین مستضعفی در دین باقی نماند حتی دوشیزگان پشت پرده . این امر صورت نمی گیرد مگر هنگام نزدیک شدن ظهور قائم ما . پس خداوند (قم) و مردم آن را قائم مقام حجت قرار میدهد و اگر چنین نمی بود زمین ، اهلش را در کام خود فرو می برد . و در زمین حجتی نمی ماند تا علم از او به دیگر سرزمینها در مشرق و مغرب سرازیر شود و بدین وسیله حجت خدا بر خلق تمام گردد تا آنکه کسی بر زمین نمی ماند که دین و علم بدو نرسیده باشد . سپس قائم ظاهر می شود و سبب کیفر خداوند و خشم وی بر بندگان می شود . زیرا خداوند از بندگان انتقام نمی گیرد مگر پس از وقتی که حجت او را منکر شوند».